Prag yazısına devam...
13. Yahudi Bölgesi (Josefov)
Prag’da Yahudilerin ayrı bir yeri var. Eskiden nüfusun üçte biri Yahudiymiş.
Bu bölge Yahudilerin yaşaması için ayrılmış. A
dını kendileri için hayatı kolaylaştıran
imparator II.Josef’ten almış. Daha önce gittiğim hiçbir şehirde
Yahudi kültürünü bu kadar hissetmemiştim, kesinlikle değişik bir havası var. Yahudi
mahallesi eski şehre yürüme mesafesinde. Buradaki en önemli sinagogları (Yahudi
mezarlığı da dahil olacak şekilde) tek bir bilet alarak gezebiliyorsunuz:
- Eski-Yeni Sinagog (Old-New Synagogue): Avrupa’nın en eski sinagogu. Oldukça küçük. 2.dünya savaşı sırasında sığınma amaçlı
kullanılmış.
- Maisel Sinagogu
- Klausen Sinagogu
- Pinkas Sinagogu: Duvarlarında 2. Dünya Savaşı sırasında hayatını kaybeden
80.000 kişinin adları ve doğum tarihleri yazıyor. Tüylerin ürpermemesi elde
değil…
- İspanyol Sinagogu: Avrupa’daki en güzel sinagog olduğu söyleniyor. Oldukça
büyük ve mimarisi ihtişamlı.
İspanyol Sinagogu
İspanyol Sinagogu
14. Kafka Heykeli
Bilmeyenler için Franz Kafka; 1883 yılında Prag’da doğmuş bir Yahudi yazar.
Almanca konuştuğu için Çekler tarafından, Yahudi olduğu için Almanlar
tarafından hep dışlanmış. En meşhur kitabının adı Dönüşüm.
6 kardeş olmalarına rağmen 2 erkek kardeşini hastalıktan, 3 kız kardeşini
ise Nazilerin zulmü sırasında kaybetmiş. Kitaplarında yalnızlıkla ve babasıyla
olan münakaşalarıyla ilgili bölümlerin dikkat çektiği söyleniyor...
İspanyol sinagogunun hemen yanında olan heykelde Kafka bir devin
omuzlarında. Kafka'nın bir kitabında, rüyasında bir devin omuzlarında gezdiği
belirtilmiş, heykel buradan esinlenmiş..
Franz Kafka
15. Yahudi Mezarlığı
Yahudilerin yakın geçmişte nelere maruz kaldığı aşikar. Pinkas Sinagogunun
yanından çıkılarak ulaşılan mezarlık Yahudi bölgesinde gördüklerim arasında
beni en fazla etkileyen yer oldu. Mezar taşlarının hepsi birbirine girmiş…
İnsanların burada 12 kat üst üste gömülü olduğu belirtiliyor.
Yahudi Mezarlığı
16.Terezin Toplama Kampı
Öncelikle küçük bir uyarı, Terezin Toplama kampı herkesin tatil anlayışıyla
uymayabilir. Dolayısıyla keyifli bir tatil hedefleyenler değil de gerçekten bir
kültür turu peşindeyseniz 1 gününüzü Terezin’e ayırabilirsiniz derim.
Terezin Toplama Kampı
70 yıl önce Nazilerin Yahudilere yaşattıklarını sanıyorum (ve umuyorum)
hepimiz biliyoruz… Terezin kampı bu zaman dek dehşet içinde okuduklarınızı ve
uyarlamaları seyrettiğiniz her şeyin canlı kanlı bir ispatı gibi…
Kamp Prag’dan 60 km uzaklıkta, biz otobüsle gittik. Otobüsle gidecekler için
gidiş ve dönüş saatlerini iyice kontrol etmek sorunsuz bir gezi için tavsiye
edilir.
Tarih bile denemeyecek kadar kısa bir zaman önce, aslında hapishane olarak
inşa edilen Terezin, Nazilerin dağıtım kamp olarak kullanılmış. Buraya
getirilen esirler diğer kamplara gönderiliyormuş.
Terezin kampı mezarlıkla başlıyor. 10.000 kişinin yattığı bu alan sizi moda
sokmak için tel başına yetiyor.
Terezin Toplama Kampı - Anıt Mezarı
Girişi o meşhur söz ve kapı ile devam ediyor: “Arbeit macht frei”. “Çalışmak
özgürleştirir.”
Terezin Toplama Kampı - Giriş
Tek kişilik, insanın içine girmeye korktuğu karanlık hücreler… Ya da
insanların ranzalarda sardalya gibi dizildiği toplu hücreler… Hangi daha kötü
bilmiyorum… Bazen sayıları o kadar artıyormuş ki ranzalarda sırayla yatmak
zorunda kalıyorlarmış.
Terezin Toplama Kampı - Toplu Hücreler
Terezin Toplama Kampı - İdama Giden Yol
Terezin Toplama Kampı - İdam Alanı
Ölen Yahudiler Krematuryumda yakılıyormuş.
Terezin çok değil sadece 70 yıl önce,1945’te, neler yaşandığı duygusuyla,
biraz üzüntü biraz da şaşkınlıkla insanı bambaşka bir moda sürüklüyor…
Prag yazısı da burada sona erdi. Umarım işinize yarar :] Sevgiler…
